BS Vũ Thiên Ân

I/ Tổng quát về các tác dụng phụ của vắc xin

Hầu hết các vắc xin đều có một số tác dụng phụ. Phần lớn các tác dụng phụ thường rất nhẹ và chỉ kéo dài vài ngày như sốt nhẹ hay đau ở vị trị tiêm chủng. Tuy nhiên, vắc xin cũng có thể gây nên các tác dụng phụ nặng nề như các phản ứng phản vệ. May mắn là tỷ lệ các biến chứng nặng này rất hiếm.

Các tác dụng phụ nhẹ và thường gặp:

II/ Tác dụng phụ của các vắc xin:

1/ Vắc xin ngừa Bạch hầu – Uốn ván – Ho gà (DTaP)

a/ Các tác dụng phụ nhẹ và thường gặp:

Các tác dụng phụ này thường xảy ra sau lần tiêm chủng DTaP thứ 4 hay thứ 5 hơn lần đầu tiên do đáp ứng tăng cường của hệ thống miễn dịch. Sốt, sưng, đau có thể kéo dài từ 1 đến 7 ngày trong khi quấy khóc, chán ăn, nôn ói có thể kéo dài từ 1 dến 3 ngày.

c/ Các tác dụng phụ mức độ nặng: rất hiếm gặp, tần suất < 1/1.000.000

2/ Vắc xin ngừa viêm gan siêu vi B

a/ Các tác dụng phụ nhẹ và thường gặp:

b/ Các tác dụng phụ mức độ nặng:

3/ Vắc xin ngừa viêm gan siêu vi A

a/ Các tác dụng phụ nhẹ và thường gặp:

Các tác dụng phụ này thường kéo dài 1-2 ngày.

b/ Các tác dụng phụ mức độ nặng:

4/ Vắc xin ngừa sởi, quai bị và rubella (MMR)

a/ Các tác dụng phụ nhẹ và thường gặp:

Các tác dụng phụ này kéo dài 7-12 ngày sau tiêm chủng. Từ lần thứ hai trở đi ít găp các tác dụng phụ này hơn lần đầu.

b/ Các tác dụng phụ mức độ trung bình:

c/ Các tác dụng phụ mức độ nặng: rất hiếm gặp

5/ Vắc xin ngừa bại liệt (IPV)

Hầu như hiện nay khi sử dụng vắc xin ngừa bại liệt IPV không gặp tác dụng phụ nào nghiêm trọng. Một số trường hợp có thể đau cơ sau chủng ngừa. Tuy nhiên, cũng như các vắc xin khác, trong một số rất ít trường hợp (tần suất < 1/1.000.000), có thế gặp các phản ứng phản vệ nặng. Vì vậy, IPV chống chỉ định sử dụng ở những người có tiền căn dị ứng với các liều IPV trước, dị ứng với streptomycin, polymyxin B, hay neomycin.

6/ Vắc xin ngừa Hemophilus influenza type b

Các tác dụng phụ thường nhẹ:

Các tác dụng phụ này thường xuất hiện ngay ngày đầu sau tiêm chủng và kéo dài 2-3 ngày. Từ lần thứ hai trở đi ít găp các tác dụng phụ này hơn lần đầu.

7/ Vắc xin ngừa viêm não Nhật Bản

a/ Các tác dụng phụ thường nhẹ:

Các tác dụng phụ này thường xuất hiện ngay ngày đầu sau tiêm chủng và kéo dài khoảng 2 ngày.

b/ Các tác dụng phụ mức độ trung bình và nặng:

8/ Vắc xin ngừa HPV (human papiloma virus)

Các tác dụng phụ thường gặp:

9/ Vắc xin ngừa cúm đã bất hoạt (influenza inactivated vaccine)

a/ Các tác dụng phụ nhẹ và thường gặp là: sốt, đỏ, đau, ngứa vị trí tiêm chủng … Các tác dụng phụ này thường xuất hiện sớm sau tiêm chủng và kéo dài 1-2 ngày.

b/ Các tác dụng phụ nặng và hiếm gặp:

10/ Vắc xin ngừa cúm giảm độc lực (influenza lived vaccine)

a/ Các tác dụng phụ nhẹ:

a/ Các tác dụng phụ nghiêm trọng:

11/ Vắc xin ngừa não mô cầu

12/ Các loại vắc xin ngừa phế cầu

13/ Vắc xin ngừa rotavirus

14/ Vắc xin ngừa thủy đậu

a/ Các tác dụng phụ nhẹ:

a/ Các tác dụng phụ nặng:

15/ Vắc xin ngừa thương hàn

Tác dụng phụ của cả 2 loại vắc xin ngừa thương hàn đều nhẹ. Các tác dụng nặng hầu như không xảy ra.

16/ Vắc xin ngừa lao

Phần lớn trẻ đều có phản ứng tại chỗ sau tiêm. Thông thường, sau tiêm BCG, tại chỗ tiêm sẽ nổi nốt nhỏ và biến mất sau 30 phút. Sau khoảng hai tuần, xuất hiện một vết loét đỏ có kích thước bằng đầu bút chì. Hai tuần kế, vết loét sẽ tự lành để lại một sẹo nhỏ có đường kính trung bình 5mm. Điều đó chứng tỏ trẻ đã có miễn dịch.

Những phản ứng khác:

Sưng hoặc áp-xe. Có thể nổi hạch ở nách hoặc khuỷa tay, một số trường hợp dẫn đến áp-xe. Nổi hạch hoặc áp-xe thường xảy ra do bơm kim tiêm không vô trùng hoặc tiêm quá nhiều vắc-xin, phổ biến nhất là thay vì tiêm trong da thì lại tiêm dưới da.

Có rất ít phản ứng nặng sau tiêm BCG. Khoảng 1/1.000.000 trường hợp bị nhiễm lao sau tiêm BCG, hay xảy ra ở những trường hợp nhiễm HIV hoặc thiếu hụt miễn dịch nặng.

Tài liệu tham khảo