Trước đây, một vài nghiên cứu trên dân số chọn lọc kết luận rằng tỉ số não rốn (cerebroplacenta ratio – CPR) thấp do tăng chỉ số đập (PI) của động mạch rốn và giảm chỉ số đập của động mạch não giữa, liên quan đến tăng các kết cục bất lợi trên thai kỳ. Nhằm đánh giá lại giá trị tiên đoán của CPR trong dự báo kết cục thai, một nghiên cứu mô tả tiến cứu trên hơn 47.000 thai phụ được thực hiện bằng cách đo CRP thường quy ở tuổi thai 35-37 tuần.

Tổng cộng 47.211 thai phụ đơn thai, được siêu âm đánh giá CPR dựa trên PI của động mạch rốn và PI động mạch não giữa ở thai 35 6/7 tuần đến 37 6/7 tuần, hiệu chỉnh MoM theo tuổi thai. Phân tích hồi quy đa biến xác định PI động mạch rốn, PI động mạch não giữa và CRP có giúp dự đoán các kết cục bất lợi trên thai kỳ theo đặc điểm của thai phụ, tiền sử bệnh lý và các yếu tố sản khoa liên quan. Kết cục bất lợi được đánh giá bao gồm: thai chết lưu, tử vong sơ sinh, tổn thương não do thiếu oxygen – thiếu máu (HIE) mức độ 2 và 3, pH động mạch rốn ≤ 7, pH tĩnh mạch rốn ≤ 7,1, chỉ số Apgar phút thứ 5,7 hoặc nhập khoa chăm sóc tích cực sơ sinh >24 giờ. Một số yếu tố khác bao gồm: mổ lấy thai do thai suy trong chuyển dạ, trẻ nhẹ cân (cân nặng nhỏ hơn bách phân vị (BPV) 3 theo tuổi thai).

Kết quả cho thấy tỉ số CPR thấp hơn BPV thứ 10 liên quan đến tăng nguy cơ các kết cục bất lợi như nguy cơ mổ lấy thai do thai suy, cân nặng thấp hơn BPV 3. Tuy nhiên, theo kết quả phân tích hồi quy đa biến thì giá trị tiên đoán của CPR theo đặc điểm mẹ và tiền sử sản khoa tăng chỉ tăng cận biên. Giá trị tiên đoán của CPR trong dự đoán mỗi kết cục xấu rất thấp, phát hiện chỉ khoảng 13-26% trường hợp và tỷ lệ dương tính giả khoảng 10%. CRP có giá trị tiên đoán tốt hơn ở nhóm thai nhỏ so với tuổi thai, và chỉ ở nhóm sinh trong vòng hai tuần sau đó. Ngoài ra, ở nhóm trẻ sơ sinh gọi là thai nhỏ theo tuổi thai tính dựa trên cân nặng lúc sinh, CPR có giá trị dự đoán kết cục cũng thấp, với giá trị tiên đoán dương và âm (LR + và LR -) lần lượt là 1,29 – 1,82 và 0,92 – 0,98.

Nghiên cứu kết luận rằng, trong theo dõi thai kỳ thường quy, việc tính CPR ở tuổi thai 35-37 tuần không có giá trị cao trong việc dự đoán kết cục bất lợi của thai kỳ, ở cả nhóm thai có cân nặng tương ứng tuổi thai và nhóm thai nhỏ so với tuổi thai.
 
Lược dịch từ: Routine assessment of cerebroplacental ratio at 35-37 weeks' gestation in the prediction of adverse perinatal outcome – AJOG – article in press March 2019.

Từ khóa: Đo tỉ số não rốn thường quy ở thai 35-37 tuần có lợi không?