Cho đến nay chưa có nghiên cứu nào xác định đươc rằng kháng sinh đường tĩnh mạch có hiệu quả hơn đường uống trên những trẻ nhập viện vì viêm phổi.

Trong một nghiên cứu ở Anh được đăng trên tạp chí Archives of Disease in Childhood số tháng 5 năm 2007, tác giả Clark và cộng sự báo cáo có 89% số trẻ em viêm phổi được nhập viện, 96% được điều trị bằng kháng sinh, và 70% là kháng sinh chích.

Kết quả của một thử nghiệm so sánh điều trị viêm phổi bằng kháng sinh đường tĩnh mạch và đường uống được công bố trên tạp chí Thorax số tháng 12 năm 2007 cho thấy amoxicillin đường uống có hiệu quả trong hầu hết các trường hợp viêm phổi cộng đồng ở trẻ em.

Đây là một thử nghiệm tương đương, không mù, thực dụng, đa trung tâm, được tiến hành tại 8 trung tâm nhi khoa ở Anh Quốc, có 246 trẻ nhập viện với dấu hiệu sốt và triệu chứng về hô hấp và được xác định chẩn đoán là có viêm phổi bằng X quang. Trẻ được chia hai nhóm: một nhóm sử dụng amoxicillin đường uống liều 24 mg/kg/ngày cho trẻ 6 tháng đến 12 tuổi và 500 mg/liều cho trẻ từ 12 đến 16 tuổi, dùng 3 lần/ngày trong 7 ngày (n=126) và nhóm kia sử dụng benzyl penicillin liều 25mg/kg tiêm 4 lần/ngày (n=120).

Kết quả điều trị của 2 nhóm được xem là tương đương khi tỉ lệ kết quả chính khác biệt không quá 20% tại bất cứ thời điểm nào. Tiêu chuẩn loại trừ gồm có khò khè, SpO2 < 85%, sốc cần bù dịch > 20 ml/kg, suy giảm miễn dịch, trản dịch màng phổi cần rút dịch, bệnh lý phổi mạn tính ngoại trừ hen, dị ứng penicillin, và tuổi nhỏ hơn 6 tháng.

Ở nhóm dùng thuốc tiêm, sau trung vị 6 liều tiêm benzyl penicillin, trẻ được chuyển sang amoxicillin uống với tổng thời gian sử dụng kháng sinh là 7 ngày. Kết quả chính được định nghĩa trước gồm thân nhiệt < 380C trong 24 giờ liên tục, trẻ không cần thở oxi nữa. Kết quả phụ gồm thời gian nằm viện, biến chứng, thời gian cần thở oxi, và thời gian lành bệnh.

Thời gian trung vị để thân nhiệt giảm ở nhóm dùng amoxicillin uống và nhóm dùng benzyl penicillin là tương đương, 1,3 ngày ở cả 2 nhóm (p< 0,001 cho sự tương đương). Thời gian trung vị để triệu chứng biến mất là 9 ngày trong cả hai nhóm. Tuy nhiên, trong nhóm uống có 3 trẻ phải ngưng để chuyển sang kháng sinh tiêm và trong nhóm tiêm có 7 trẻ phải chuyển sang kháng sinh tiêm khác. Thời gian nằm viện và thời gian thở oxi ngắn hơn ở nhóm dùng thuốc uống so với nhóm dùng thuốc tiêm.

Để kết luận các tác giả viết “Amoxicillin uống có hiệu quả cho hầu hết các trẻ em nhập viện vì viêm phổi (trừ những trường hợp bệnh nặng đã được loại khỏi nghiên cứu này). Việc điều trị này giúp trẻ và gia đình tránh được tổn thương và đau đớn, và trẻ sẽ giảm được thời gian nằm viện.”

BS Nguyễn Khôi

Theo Medscape, Thorax. 2007;62:1102-1106