Những tiến bộ về khoa học gần đây cho thấy xét nghiệm AMH là xét nghiệm chính xác nhất để đánh giá khả năng sinh sản của buồng trứng. Xét nghiệm mới này đóng vai trò rất quan trọng chẩn đoán và điều trị hiếm muộn, đặc biệt là trước khi thực hiện kích thích buồng trứng và thụ tinh trong ống nghiệm. Từ tháng 4/2011, Trung tâm IVFAS (Bệnh viện An Sinh) và IVF Vạn Hạnh (Bệnh viện Vạn Hạnh) đã đi đầu trong việc ứng dụng xét nghiệm quan trọng này trong chẩn đoán và điều trị. Phóng viên báo Khoa Học Phổ Thông đã trao đổi với BS. Hồ Mạnh Tường, tổng thư ký HOSREM (Hội nội tiết sinh sản và vô sinh TP.HCM) về vấn đề này.

BS. Hồ Mạnh Tường: AMH là từ viết tắt của Anti-Mullerian Hormone. AMH được tiết trực tiếp bởi các tế bào hạt của nang noãn buồng trứng và có liên quan trực tiếp với số lượng nang non nguyên thủy trong buồng trứng. Nồng độ AMH cho biết số nang noãn non hiện có trong buồng trứng, hay còn gọi là dự trữ buồng trứng. Dự trữ buồng trứng càng tốt có nghĩa là khả năng sinh sản của buồng trứng càng cao và ngược lại. Có thể làm xét nghiệm vào bất kỳ ngày nào của chu kỳ kinh. Trước đây, các xét nghiệm đánh giá chức năng buồng trứng phải thực hiện vào đầu chu kỳ kinh.

AMH chỉ mới được triển khai rộng rãi trên thế giới trong vài năm trở lại đây. Từ cuối năm 2010, AMH đã được thực hiện ở TP.HCM. Chi phí cho xét nghiệm AMH hiện nay ở Việt Nam chưa đến 1/10 so với các nước trên thế giới (khoảng hơn 400 ngàn đồng một lần xét nghiệm).

Cách thực hiện xét nghiệm AMH?

Bệnh nhân sẽ được lấy máu ở tay và có thể làm xét nghiệm vào bất kỳ ngày nào của chu kỳ kinh. Hiện tại AMH được sử dụng để đánh giá dự trữ và đáp ứng buồng trứng trong khi thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm. Tiên lượng được những yếu tố này rất có lợi cho bệnh nhân. Phụ nữ có nồng độ AMH thấp thường là đáp ứng kém với thuốc kích thích buồng trứng và phải sử dụng rất nhiều thuốc để kích thích buồng trứng.

Ưu điểm xét nghiệm AMH

Tiêu chuẩn cũ để đánh giá dự trữ buồng trứng là FSH cơ bản vào ngày 2 - 4 vòng kinh. Tuy nhiên, việc đo nồng độ FSH có nhiều nhược điểm so với nồng độ AMH. Nồng độ FSH dao động và thay đổi phụ thuộc vào ngày của vòng kinh nên kết quả không chính xác. Phụ thuộc vào nồng độ estradiol (khi nồng độ estradiol cao sẽ ức chế nồng độ FSH). Nồng độ FSH sẽ thay đổi nếu bệnh nhân đang sử dụng thuốc ngừa thai. FSH phải được thử vào ngày 2 - 4 của chu kỳ kinh.

Do đó, hiện nay xét nghiệm AMH là yếu tố đánh giá chính xác nhất dự trữ buồng trứng và thuận tiện cho bệnh nhân.

Mối liên quan giữa AMH và khả năng có thai trong thụ tinh trong ống nghiệm?

Phụ nữ có nồng độ AMH cao sẽ có xu hướng đáp ứng với kích thích buồng trứng tốt và số trứng chọc hút được nhiều hơn. Và trong thụ tinh trong ống nghiệm khi có được nhiều trứng thì tỷ lệ thành công sẽ cao hơn.

Nồng độ AMH thường không đánh giá được chất lượng trứng nhưng khi tiên lượng chọc hút được nhiều trứng thì chúng ta có khả năng chọn lựa được phôi có chất lượng tốt để chuyển vào buồng tử cung, khả năng có phôi dự trữ lạnh cũng nhiều hơn.

Đánh giá nồng độ AMH cũng rất có ích ở những phụ nữ muốn trì hoãn việc sinh con và lập kế hoạch cho việc có thai trong tương lai. Có rất nhiều phụ nữ hiện nay muốn trì hoãn việc sinh con để tập trung cho công việc và học hành. Khả năng sinh sản của người phụ nữ bắt đầu suy giảm sau 30 tuổi. Tuy nhiên, có một số trường hợp khả năng sinh sản của buồng trứng giảm sớm hơn và nhanh hơn, nếu không phát hiện ra điều này, phụ nữ có thể sẽ hối tiếc khi sau này nếu bắt đầu muốn có con khi khả năng sinh sản của buồng trứng đã giảm.

AMH có thể giúp đánh giá khả năng sinh sản của buồng trứng qua đó giúp tiên lượng được khả năng có con của phụ nữ. Trong tương lai gần, AMH có thể sẽ là xét nghiệm thường quy cho bệnh nhân tại các trung tâm điều trị hiếm muộn ở Việt Nam.

Nguồn: Báo Khoa Học Phổ Thông